برخلاف مشکلاتی که پیش‌تر درباره ارتباط ایران و جهان رخ داده بود این بار نه منشأ مشکل دقیقا مشخص است، نه دلیل آن. هیچ مقام پاسخگوی مشخصی نیز دراین‌باره وجود ندارد. این‌بار چه مشکلی برای ارتباط سایبری ایران با جهان پیش آمده و درباره‌اش چه می‌دانیم؟
- رمزگشایی از نمودار اختلال اینترنت
اختلال اینترنتی را 2 منبع گزارش دادند؛ اول سایت «اوراکل» که وضعیت ارتباطات اینترنتی در دنیا را بررسی می‌کند و دوم، شرکت ابر‌آروان که از اختلال گسترده در برخی سایت‌های مشهور و پربازدید خارجی ازجمله گوگل، بینگ، لینکدین، ویکی‌پدیا، گیت‌هاب و... خبر داده بود.
در این نمودارها اختلال‌های جدی در ارتباط اینترنتی در صبح روز 31آگوست دیده می‌شود.
سایت اوراکل با مشخصه‌ای به نام Traceroute Completion Ratio میزان مشکل را بیان می‌کند که هرچه عدد بزرگ‌تری را نشان بدهد، به‌معنای اختلال گسترده‌تر در ارتباط اینترنتی یک منطقه است. بنابر همین معیار، اختلال اینترنت ایران از ساعت 7تا 11بامداد بین 7تا حدود10در نوسان بود که به‌معنای اختلال بسیار بزرگ در کل شبکه است.
اینطور که علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت شبکه به همشهری می‌گوید: «این معیار یک ابزار برای عیب‌یابی شبکه‌های رایانه‌ای است و مسیر عبور بسته‌های اطلاعاتی و تأخیری که در مسیر ایجاد می‌شود را مشخص می‌کند. پارامتر اصلی مشکل بزرگی را در کل شبکه نشان می‌داد». امین خشنود، کارشناس امنیتی درباره دلیل احتمالی رخ دادن این اختلال می‌گوید: «شاید می‌خواستند ابزار یا ویژگی خاصی را در شبکه تست کنند.
این رفتار قبلا هم دیده شده اما اینکه بخواهند یک تست را در کل اینترنت کشور انجام بدهند، قطعا اشتباه است. همه‌چیز باید قبلا در یک حجم کوچک‌تر و در مقیاس آزمایشگاهی اجرا شود». البته همه این حرف‌ها در حد گمانه‌زنی هستند و نهادی پاسخ این اختلالات را نمی‌دهد؛ «به‌طور شفاف به ما نمی‌گویند دقیقا چه مشخصات فنی وجود دارد، فقط به‌صورت تلفنی می‌توانیم تماس بگیریم و آنها می‌گویند اختلالی به‌وجود آمده که برطرف خواهد شد.»
این در حالی است که کارشناسان می‌گویند، تنها راه‌حل، اطلاع‌رسانی دقیق و روشن است تا دست‌کم اعتماد مشتری‌ها سلب نشود و همه در جریان اختلال و دلیل آن قرار بگیرند.
- پدیده جدیدی که باعث اختلال شد
هرچند تا چند‌ماه پیش اختلال‌ها به‌خاطر فیلترینگ تلگرام و بستن فیلترشکن‌ها رخ می‌داد اما این‌بار با یک اختلال جدید مواجه هستیم. علیرضا ابراهیمی دراین‌باره می‌گوید: «احتمال اینکه چنین مشکلی به‌خاطر فیلترینگ به‌وجود آمده باشد، چندان قوی نیست چون اختلال زمان نسبتا کوتاهی طول کشید ولی اختلال مربوط به فیلترینگ مدت زیادی باقی می‌ماند». با وجود این یکی از کارشناسان امنیت سایبری که وضعیت اختلال ایران را بررسی کرده، به همشهری می‌گوید:
«اختلال اصلی مربوط به ساعت 7:33تا 11صبح بوده اما هنوز برطرف نشده و اختلال در مقیاس کوچک‌تری وجود دارد». امین خشنود درباره اینکه دقیقا ارتباط کشور چه آسیبی دید، می‌گوید: «بر اثر این اختلال عملا ارتباط اینترنتی ایران با جهان قطع شد. ما در این مدت می‌توانستیم سایت‌های ایرانی (با دامنه.ir) را ببینیم.
بعضی ISPها (شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت) که اطلاعات برخی سایت‌ها را Cache یا ذخیره کرده بودند، می‌توانستند برخی وب‌سایت‌ها را به کاربران‌شان نشان بدهند. به جز این، بقیه ارتباط اینترنتی کشور عملا مختل بود». براثر این مشکل عملا به جز چند شرکت بزرگ یا مرکز علمی که اینترنت‌شان را به‌طور مستقل از شرکت ارتباطات زیرساخت تهیه می‌کردند، دچار مشکل شدند. کارشناسان می‌گویند، تداوم این اختلال به کسب‌وکارهای اینترنتی و استارتاپ‌ها ضرر می‌زند و حریم خصوصی شرکت‌ها و مردم را نیز نقض می‌کند.
- در میان بی‌کیفیت‌ترین اینترنت‌ها در جهان
ایران در بین کشورهای جهان یکی از بی‌کیفیت‌ترین اینترنت‌ها را دارد. فارغ از سرعت کمتر و بند آوردن دسترسی به بسیاری از سایت‌های معتبر جهان که باعث سقوط رتبه اینترنت کشور شده، قطع و وصل شدن‌های مکرر ارتباط با شبکه جهانی اینترنت نیز این روزها مزید بر علت شده است. در سایت Oracle که وضعیت اختلال اینترنت در جهان را نشان می‌دهد، به جز ایران 16کشور دیگر نیز دچار اختلال اینترنت متوسط و حاد هستند، با وجود این، وضعیت ایران بسیار متفاوت به‌نظر می‌رسد.
علیرضا ابراهیمی، کارشناس امنیت شبکه به همشهری می‌گوید: «9تا از این کشورها جزیره‌های کوچکی در وسط اقیانوس هستند که احتمالا به‌خاطر مشکلات کابل یا آب‌وهوا با چنین اختلالاتی روبه‌رو شده‌اند. 4کشور در خاورمیانه‌اند که یکی از آنها ایران است و در 2 کشور دیگر - عراق و سوریه- شرایط جنگی حکمفرماست. 2 کشور در آفریقا و یکی دیگر در آمریکای جنوبی هستند که می‌توان کمبود امکانات و اختلالات این‌چنینی را برایشان متصور شد. با این همه اینترنت ایران که شرایط منطقه‌ای و جغرافیایی بهتری دارد، از نظر اینترنت بسیار بد است».
نظر شما